Uzyskanie odpisu aktu chrztu jest bardzo ważnym krokiem dla wielu osób. Czy to w celu udowodnienia faktu chrztu, ustalenia swojej tożsamości, czy też dla celów genealogicznych - posiadanie tego dokumentu jest niezbędne. W niniejszym poradniku zostaną przedstawione wszystkie najważniejsze informacje dotyczące uzyskania odpisu aktu chrztu.
Gdzie i jak złożyć wniosek o odpis aktu chrztu?
Złożenie wniosku w urzędzie stanu cywilnego
Najprostszym sposobem na uzyskanie odpisu aktu chrztu jest złożenie stosownego wniosku w urzędzie stanu cywilnego. Wniosek można złożyć osobiście, bądź przesłać pocztą tradycyjną lub elektroniczną. W urzędzie stanu cywilnego odpis aktu chrztu może otrzymać jedynie osoba, której akt dotyczy, rodzice lub opiekunowie prawni dziecka, a także krewni w linii prostej. Przy składaniu wniosku trzeba podać imię i nazwisko ochrzczonej osoby, datę chrztu oraz nazwę parafii, w której udzielono sakramentu.
Wymagane dokumenty do złożenia wniosku
Wraz z wnioskiem o odpis aktu chrztu, należy złożyć lub przedstawić do wglądu swój dokument tożsamości - najczęściej jest to dowód osobisty lub paszport. Pozwoli to potwierdzić tożsamość wnioskodawcy. Osoba składająca wniosek w imieniu rodziców lub dziecka, musi dodatkowo przedłożyć ich dokumenty tożsamości oraz dokument potwierdzający pokrewieństwo, np. swój akt urodzenia lub małżeństwa. Dzięki temu urząd będzie miał pewność, że osoba wnioskująca jest uprawniona do otrzymania danego odpisu aktu chrztu.
Opłaty za wydanie odpisu aktu chrztu
Za wydanie odpisu aktu stanu cywilnego obowiązuje opłata skarbowa. Jej wysokość uzależniona jest od rodzaju wydawanego dokumentu. Odpis skrócony aktu chrztu kosztuje 22 zł, natomiast odpis zupełny - 33 zł. Opłatę wnosi się gotówką w kasie urzędu lub przelewem na rachunek bankowy. Istnieje możliwość zamówienia odpisu aktu chrztu drogą elektroniczną za pośrednictwem platformy ePUAP i wniesienia opłaty online.
Jak szybko można otrzymać odpis aktu chrztu?
Czas realizacji wniosku o odpis aktu
Zgodnie z przepisami, realizacja wniosku o odpis aktu stanu cywilnego nie powinna przekraczać 7 dni roboczych. Jest to termin maksymalny, w praktyce urzędy starają się wydać odpis najszybciej, jak to możliwe, aby ograniczyć oczekiwanie klienta. Przy składaniu wniosku osobiście istnieje szansa na otrzymanie odpisu od ręki, jeśli tylko akt znajduje się w zasobach danego urzędu. W przypadku zamówienia przez internet realizacja wniosku zwykle trwa 2-3 dni robocze.
Możliwość odbioru odpisu osobiście lub pocztą
Wybrany odpis aktu chrztu można odebrać osobiście w urzędzie stanu cywilnego lub zlecić wysłanie pocztą tradycyjną. Przy odbiorze osobistym należy pamiętać o zabraniu dokumentu tożsamości. Odbiór pocztą wymaga dodatkowo podania dokładnego adresu, na który urząd ma przesłać gotowy odpis. Zwykle jest to adres zamieszkania wnioskodawcy, chociaż może to być również inny, wskazany adres.
Monitoring statusu wniosku online
Składając wniosek o odpis aktu chrztu przez ePUAP, można na bieżąco monitorować status jego realizacji. Po zalogowaniu na swoje konto, widoczne są wszystkie złożone wnioski i ich aktualny status, np. “wniosek w realizacji”, “wniosek zrealizowany” itd. Pozwala to na sprawdzenie, na jakim etapie jest realizacja danego wniosku.
Kto może uzyskać odpis aktu chrztu?
Osoba ochrzczona
Bez żadnych ograniczeń odpis własnego aktu chrztu może otrzymać osoba, której ten akt dotyczy. Wystarczy, że złoży odpowiedni wniosek i potwierdzi swoją tożsamość, udostępniając dokument ze zdjęciem. Jedynym warunkiem jest ukończenie 16 roku życia lub posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych.
Rodzice dziecka ochrzczonego
Odpis aktu chrztu dziecka przysługuje obojgu rodzicom, niezależnie od tego, czy są oni małżeństwem, czy rodzicami samotnie wychowującymi dziecko. Rodzice mogą otrzymać odpis aktu chrztu swojego małoletniego dziecka bez żadnych dodatkowych warunków.
Krewni osoby ochrzczonej
Krewni w linii prostej, czyli m.in. dziadkowie, pradziadkowie, wnuki - również mają prawo do uzyskania odpisu aktu chrztu swojego krewnego. W tym przypadku należy udokumentować pokrewieństwo, przedstawiając własny akt stanu cywilnego potwierdzający stopień pokrewieństwa, np. akt urodzenia wnuka, jeśli wniosek składa dziadek.
Jak wygląda odpis aktu chrztu?
Forma i treść odpisu skróconego
Odpis skrócony aktu chrztu zawiera podstawowe informacje z oryginalnego aktu sporządzonego w księdze parafialnej. Są to: imię i nazwisko ochrzczonej osoby, data i miejsce urodzenia, imiona rodziców, data chrztu, parafia, w której udzielono chrztu oraz oznaczenie aktu w księdze parafialnej. Odpis skrócony wystawiany jest na standardowym formularzu według ujednoliconego wzoru.
Forma i treść odpisu zupełnego
Odpis zupełny aktu chrztu zawiera wszystkie informacje, jakie znajdują się w oryginale, m.in. dane świadków chrztu, celebranse chrzcielnego, informacje o udzielonych sakramentach uzupełniających. Jest odwzorowaniem księgi chrztów prowadzonej w parafii. Sporządzany jest na zwykłej kartce, bez standardowego formularza.
Legalizacja odpisu aktu chrztu
Na wyraźne życzenie wnioskodawcy, odpis aktu chrztu może zostać opatrzony klauzulą “Za zgodność z oryginałem” i podpisem upoważnionego pracownika urzędu stanu cywilnego. Jest to tzw. legalizacja odpisu, potwierdzająca jego zgodność z dokumentem przechowywanym w archiwum. Zwykle wymagana przy staraniach o paszport lub za granicą.
Do czego można wykorzystać odpis aktu chrztu?
Jako dokument tożsamości
Odpis aktu chrztu wraz z innym dokumentem ze zdjęciem, np. legitymacją szkolną, może być wykorzystany jako dokument tożsamości. Jest to przydatne w sytuacji, gdy ktoś nie posiada jeszcze dowodu osobistego lub go zgubił, a musi potwierdzić swoją tożsamość.
W celach genealogicznych
Odpis aktu chrztu jest nieocenionym źródłem informacji dla osób zajmujących się genealogią, poszukujących przodków lub tworzących drzewo genealogiczne. Zawarte w nim dane umożliwiają odtworzenie linii rodzinnej poprzez pokolenia.
Do zawarcia małżeństwa kościelnego
Odpis aktu chrztu jest dokumentem wymaganym przez Kościół Katolicki przy zawieraniu sakramentalnego małżeństwa. Narzeczeni muszą więc uzyskać i przedstawić swoje akty chrztu, aby móc wziąć ślub kościelny.
Gdzie jeszcze można uzyskać odpis aktu chrztu?
W parafii, gdzie udzielono chrztu
Odpis aktu chrztu może zostać wystawiony w parafii, w której udzielono tego sakramentu. Należy zwrócić się z prośbą do księdza proboszcza lub upoważnionego pracownika kancelarii parafialnej. Warunkiem jest przechowywanie księgi chrztów z odpowiednim rocznikiem w archiwum parafii.
W archiwum diecezjalnym
Jeśli parafia, w której ochrzczono daną osobę, nie przechowuje już księgi chrztów z właściwego okresu, odpis aktu chrztu można otrzymać w archiwum diecezjalnym. Księgi przekazywane są tam zgodnie z obowiązującymi przepisami kościelnymi dotyczącymi archiwizacji.
Za pośrednictwem pełnomocnika
Gdy osoba zainteresowana nie może osobiście starać się o odpis aktu chrztu, może ustanowić pełnomocnika. Pełnomocnictwo musi mieć formę pisemną. Pełnomocnik składa wniosek o odpis aktu w imieniu mocodawcy.
Jak widać, sposobów na uzyskanie odpisu aktu chrztu jest wiele. Wystarczy wybrać najdogodniejszy warian i postępować zgodnie z przepisami, a niezbędny dokument trafi w nasze ręce. Pamiętajmy, że odpis aktu chrztu często okazuje się niezbędny w różnych sytuacjach życiowych, więc warto zadbać o jego pozyskanie z wyprzedzeniem.
Podsumowanie
Uzyskanie odpisu aktu chrztu jest procesem, który może wydawać się skomplikowany. Jednakże znając odpowiednie przepisy, wypełniając wymagane wnioski i udając się do właściwych urzędów, można stosunkowo szybko i sprawnie pozyskać ten ważny dokument. Należy pamiętać, że odpis aktu chrztu przydaje się w wielu sytuacjach - przy załatwianiu spraw urzędowych, w badaniach genealogicznych czy przy zawieraniu małżeństwa konkordatowego. Warto więc zawczasu zadbać o to, aby taki odpis posiadać w swoich dokumentach.