Zaświadczenie o niekaralności jest dokumentem potwierdzającym, że dana osoba nie była karana za przestępstwa lub wykroczenia. Jest ono wymagane w wielu sytuacjach życiowych i zawodowych. Poniższy artykuł wyjaśnia, kiedy zaświadczenie jest potrzebne, jak je uzyskać, co powinno zawierać, jak długo jest ważne oraz jak postępować w przypadku odmowy jego wydania. Przedstawia również kwestię, czy zawsze niezbędne jest zaświadczenie, czy wystarczy oświadczenie o niekaralności.
Kiedy potrzebne jest zaświadczenie o niekaralności?
Zaświadczenie o niekaralności jest wymagane przede wszystkim przy ubieganiu się o pracę za granicą oraz w zawodach zaufania publicznego, np. w ochronie zdrowia, oświacie, służbach mundurowych. Jest również obligatoryjne przy staraniu się o różnego rodzaju licencje i zezwolenia, np. licencję pracownika ochrony, licencję pilota wycieczek. Dokument ten będzie potrzebny także osobom adopującym dziecko lub ubiegającym się o przysposobienie.
Praca za granicą lub w niektórych zawodach
Pracodawcy zagraniczni najczęściej wymagają od kandydatów do pracy przedstawienia zaświadczenia o niekaralności. Dotyczy to zwłaszcza stanowisk związanych z odpowiedzialnością materialną lub dostępem do poufnych danych. Podobne wymagania stawiają pracodawcy w Polsce zatrudniający w zawodach zaufania publicznego, np. jako nauczyciela, lekarza, prawnika, policjanta.
Ubieganie się o licencje i zezwolenia
Osoby starające się o licencję pracownika ochrony fizycznej, licencję pilota wycieczek, licencję detektywa czy zezwolenie na broń muszą udokumentować, że nie były karane. Podobny wymóg dotyczy starań o licencję doradcy podatkowego, rzecznika patentowego, pośrednika w obrocie nieruchomościami.
Procedury adopcyjne lub opiekuńcze
Kandydaci do przysposobienia dziecka oraz starający się o pełnienie funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenie rodzinnego domu dziecka obowiązkowo składają zaświadczenie o niekaralności. Ma to na celu zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom.
Jak i gdzie uzyskać zaświadczenie o niekaralności?
Zaświadczenie o niekaralności wydaje Krajowy Rejestr Karny. Można je uzyskać online lub w formie papierowej. Za wystawienie dokumentu pobierana jest opłata skarbowa w wysokości 30 zł.
Wydanie zaświadczenia przez Krajowy Rejestr Karny
Zaświadczenie o niekaralności może wystawić wyłącznie Krajowy Rejestr Karny. Jest to państwowa ewidencja przestępstw i wykroczeń. Zaświadczenie sporządzane jest na podstawie danych znajdujących się w tym rejestrze.
Opłata skarbowa i termin realizacji
Za wydanie zaświadczenia o niekaralności pobierana jest opłata skarbowa w wysokości 30 zł. Opłatę wnosi się na konto organu podatkowego. Sam dokument jest wystawiany w ciągu 7 dni roboczych od wpływu poprawnego wniosku.
Możliwość złożenia wniosku online
Wniosek o wydanie zaświadczenia o niekaralności można złożyć osobiście, pocztą tradycyjną lub online poprzez portal informacyjny Krajowego Rejestru Karnego. Wersja elektroniczna skraca czas oczekiwania na dokument.
Jakie dane musi zawierać wniosek o wydanie zaświadczenia?
Wniosek o wydanie zaświadczenia o niekaralności powinien zawierać dokładne dane osobowe wnioskodawcy, cel, w jakim zaświadczenie będzie wykorzystane, oraz preferowany sposób odbioru gotowego dokumentu.
Dane osobowe wnioskodawcy
We wniosku należy podać imię (imiona), nazwisko, nazwisko rodowe, imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia oraz numer PESEL wnioskodawcy. Dane te umożliwią jednoznaczną identyfikację osoby w Krajowym Rejestrze Karnym.
Cel wydania zaświadczenia
Wniosek powinien zawierać informację, do czego zaświadczenie o niekaralności będzie wykorzystane - np. starania o pracę, adopcja dziecka, broń itp. Pozwoli to odpowiednio sporządzić dokument.
Sposób odbioru gotowego dokumentu
Należy wskazać, czy zaświadczenie ma być przesłane pocztą tradycyjną czy elektroniczną. Możliwe jest także osobiste odebranie dokumentu.
Ważność i zakres zaświadczenia o niekaralności
Zaświadczenie o niekaralności jest ważne 3 miesiące od daty wystawienia. Zawiera informacje o wyrokach skazujących, które widnieją w Krajowym Rejestrze Karnym.
Okres ważności wydanego zaświadczenia
Zaświadczenie o niekaralności zachowuje ważność przez 3 miesiące od daty jego wystawienia. Niektóre instytucje mogą wymagać dokumentu z datą nie wcześniejszą niż miesiąc od złożenia wniosku.
Informacje uwzględnione w zaświadczeniu
Zaświadczenie zawiera informacje o wszystkich wyrokach skazujących, które widnieją w Krajowym Rejestrze Karnym. Uwzględnia zarówno przestępstwa, jak i wykroczenia.
Sytuacje powodujące utratę ważności
Jeśli w okresie ważności zaświadczenia sąd wyda nowy wyrok skazujący przeciwko osobie, której dokument dotyczy, wówczas traci ono ważność. Konieczne jest wystąpienie o nowe zaświadczenie.
Jak odwołać się gdy zaświadczenie zostało odmówione?
Odmowa wydania zaświadczenia o niekaralności następuje, gdy dane we wniosku są nieprawidłowe lub gdy wnioskodawca figuruje w rejestrze karnym. Można się odwołać do sądu rejonowego.
Przyczyny odmowy wydania zaświadczenia
Do odmowy wydania zaświadczenia może dojść, jeśli we wniosku podano błędne dane uniemożliwiające identyfikację osoby lub gdy w KRK figurują jakiekolwiek wyroki skazujące wnioskodawcy.
Procedura odwoławcza - do kogo i jak się zwrócić
Od odmowy wydania zaświadczenia przysługuje odwołanie do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania w terminie 7 dni. Należy złożyć pismo procesowe wraz z uzasadnieniem.
Możliwość ponownego złożenia wniosku
Jeśli podstawą odmowy były błędy we wniosku, można złożyć poprawiony wniosek ponownie. Natomiast jeśli przyczyną były wpisy w KRK, konieczne jest ich wyjaśnienie.
Czy zaświadczenie o niekaralności jest niezbędne?
W wielu przypadkach zamiast zaświadczenia o niekaralności wystarczy złożenie oświadczenia o niekaralności. Jednak na żądanie np. przyszłego pracodawcy trzeba będzie dostarczyć zaświadczenie. Podawanie fałszywych informacji grozi odpowiedzialnością.
Sytuacje, gdy wystarczy oświadczenie
Przy zatrudnieniu u pracodawcy krajowego często wystarczy oświadczenie kandydata o niekaralności. Również przy wielu wnioskach urzędowych wymagane jest na początku tylko oświadczenie.
Kiedy pracodawca może zażądać zaświadczenia
Jednak na każdym etapie rekrutacji lub rozpatrywania wniosku urzędowego, pracodawca/urząd może zażądać przedstawienia zaświadczenia z KRK w celu weryfikacji oświadczenia.
Konsekwencje podania nieprawdziwych informacji
Podanie fałszywych informacji w oświadczeniu, a tym bardziej przedstawienie sfałszowanego zaświadczenia grozi poważnymi konsekwencjami, m.in. odrzuceniem kandydatury lub zawiadomieniem organów ścigania.
Podsumowanie
Zaświadczenie o niekaralności jest ważnym dokumentem potwierdzającym, że dana osoba nie była karana za przestępstwa i wykroczenia. W wielu sytuacjach życiowych i zawodowych okazuje się niezbędne - warto więc zawczasu zapoznać się z zasadami jego uzyskiwania. Zaświadczenie wydawane jest przez Krajowy Rejestr Karny na wniosek online lub w formie papierowej. Należy pamiętać, że ma ono ograniczony okres ważności i dotyczy jedynie terytorium Polski. Warto również wiedzieć, że w niektórych przypadkach wystarczające może być złożenie oświadczenia o niekaralności.
Tagi
Udostępnij
